Vijf achterhaalde conventies in UX design

Even kort uitleggen...

Conventies in UX design zeg je? Ja, dat mag wel even worden uitgelegd. Met UX design bedoelen we eigenlijk de manier waarop wij omgaan met de ervaringen van een bezoeker op een website. Het spreekt voor zich dat deze optimaal moet zijn, zodat we een bezoeker vast houden op de website en deze zo soepel mogelijk zijn doel bereikt. Hoe prettiger de ervaring op een website, hoe groter de kans dat de bezoeker zich bijvoorbeeld inschrijft voor een nieuwsbrief, een product bestelt en vaker terugkomt. Je wilt een bezoeker van je website simpelweg niet frustreren. Conventie is een duur woord voor uitgangspunt, voor iets wat we met z’n allen als gangbaar zien. Waar we het dus over gaan hebben zijn de mythes rond een optimale gebruikerservaring van bezoekers op een website.

#1 De homepage als belangrijkste pagina

De homepage was altijd de belangrijkste pagina van een website, maar dat is al lang niet meer zo. In het begin was de homepage als de lobby van een hotel. Van daaruit bekeek je waar je moest zijn. Met de opkomst van onder andere Google en online marketing werd het belang van de homepage minder. De resultaten waar we naar op zoek zijn, worden steeds specifieker en daarmee ook de pagina’s waar we op terecht komen. Kijk eens naar de statistieken van je eigen website. Welke positie neemt de homepage in?

#2 ‘The Fold’

‘Above the fold’, oftewel ‘boven de vouw’ is een term die uit de print wereld komt. De wereld van kranten bijvoorbeeld, waar het belangrijkste nieuws vaak boven de vouw te vinden was. Toen het internet opkwam, werd dit principe ook toegepast op webpagina’s. De belangrijkste informatie werd netjes boven het punt van scrollen geplaatst. Hoewel we in de jaren ‘90 inderdaad niet gewend waren aan scrollen, is dat anno 2021 niet meer het geval. 

Er is al veel onderzoek gedaan naar en geschreven over ‘The Fold’ en in veel gevallen tonen de resultaten aan dat we weldegelijk scrollen. Sterker nog, een onderzoek van Chartbeat toont aan dat 66% van de aandacht op een contentpagina onder de vouw gevestigd is. Een ander onderzoek van MOVR laat zien dat mobiele gebruikers al na 10 seconden beginnen te scrollen, 90% doet dat na 14 seconden! 

We zijn dus helemaal niet vies van scrollen, zolang we maar vinden waar we naar op zoek zijn. ‘Eye tracking’ onderzoek laat zien dat we de scrollbar gebruiken om een idee te krijgen van de lengte van een pagina. Een goed vormgegeven pagina kan het scrollen verder begeleiden, waarbij geldt: hoe minder informatie boven de vouw, hoe meer er gescrold wordt.

#3 De 3-klik-regel

De 3-klik-regel stelt dat als een gebruiker zijn taak niet binnen drie klikken kan voltooien, hij de pagina verlaat. Natuurlijk willen we de ervaring voor een bezoeker zo prettig mogelijk maken en ervoor zorgen dat hij zo snel mogelijk vindt waar hij naar op zoek is. De 3-klik-regel biedt hierin echter geen garantie voor succes. Ga maar na, hoe vaak sta jij bewust stil bij het aantal klikken, taps of swipes dat je maakt op een website? Staar jezelf hier dus niet blind op. Het is de taak van een digital (UX) designer om de functionaliteit van een website zo relevant mogelijk te maken. Soms betekent dat juist het toevoegen van een extra klik… of twee. 

Vanuit het oogpunt van ‘usability’, oftewel het gebruiksgemak van een website, is het slimmer om uit te gaan van de 1-klik-regel. Deze regel stelt: Elke klik of interactie moet de gebruiker dichter bij zijn doel brengen, terwijl er zoveel mogelijk ‘non-bestemmingen’ uitgeschakeld worden. Kortom, iedere klik, tap of swipe moet het uitvoeren van een taak makkelijker maken en iets toevoegen aan de gebruikerservaring. Om dit te kunnen bereiken is een goede balans nodig tussen een heldere structuur, een goed ontwerp en duidelijke content. 

#4 Het F-patroon

De Nielsen Norman Group, wereldleider in onderzoek naar gebruikerservaring, waren de eersten die publiceerden over het F-patroon. Onderzoek met behulp van ‘eye tracking’ en hittekaarten liet zien dat bezoekers van een een website pagina’s veelal in de vorm van de letter F scannen. Dat wil zeggen, de ogen maken eerst een horizontale beweging over het scherm, doen dat daarna nog een keer op een lager punt en sluiten af met een verticale beweging aan de linkerzijde van het scherm.

Hoewel dit gebruikersgedrag nog steeds veel wordt vertoond, wil dit niet zeggen dat je hier met de content van een website rekening mee moet houden. Het advies luidt: lever een goed ontwerp. Zorg er met je ontwerp voor dat de bezoeker begeleid wordt, dat een pagina een duidelijke structuur heeft en dat de informatie op een pagina zorgvuldig op de bezoeker is afgestemd. Het belang hiervan wordt ook nog eens benadrukt doordat ontwerpen moeten kunnen meeschalen met de grootte van het scherm (responsive design) waarmee je een website bezoekt. 

#5 Origineel ontwerp   

We staan aan het begin van een toffe samenwerking, jij en ik. We gaan jullie gloednieuwe website maken. Ik haal onze digital designer erbij en we gaan aan de slag met allerlei wilde ideeën over het ontwerp. We willen opvallen, de concurrentie overrompelen, origineel zijn. Goed idee? Nee, niet per se. Originaliteit betekent namelijk niet altijd hetzelfde als functionaliteit. Iets kan vermakelijk origineel zijn, maar geen enkel doel dienen. Een kunstwerk bijvoorbeeld. Maar wij zijn geen kunstenaars en de ontwerpen die wij maken moeten functioneel zijn. Creaties die ontstaan door een combinatie van kennis, ervaring en inzicht. Over elk element in een ontwerp is nagedacht en alles tezamen levert een prettige gebruikerservaring op, zodat we weer een stapje dichterbij het behalen van het doel zijn.

Hopelijk heb je na het lezen van dit artikel een aantal ‘Aha-momentjes’ gehad. We baseren feiten vaak op aannames die we doen. En dat is zonde, want daarmee beperken we de mogelijkheden die er zijn. Ontwikkelingen in ons vakgebied volgen elkaar in een razend tempo op. Wat vandaag de regel is, kan morgen alweer achterhaald zijn. Wij volgen de ontwikkelingen op de voet, zodat we weten waar we het over hebben. Neem dat maar van mij aan.

Bronnenlijst

6 Mythe’s over UX: Waar of niet?: https://toomba.com/nl/blog/6-mythes-over-ux-waar-of-niet/

UX-conventie ‘F-patroon’ vraagt volgens bedenker om herinterpretatie: https://www.emerce.nl/achtergrond/uxconventie-fpatroon-vraagt-volgens-bedenker-om-herinterpretatie

Defying UX Myths: Why Your Design Doesn’t Have To Be Original: https://blog.adobe.com/en/publish/2017/11/20/defying-ux-myths-design-doesnt-original.html#gs.azuwb6

https://twitter.com/lukew/status/629694224535957504/

http://abovethefold.fyi/

3 Click Rule and Usability: https://uxdworld.com/2020/01/28/3-click-rule-and-usability/